عفت، نوعی حفظ کرامت و شخصیت است. کسی که خود را دوست دارد و به شخصیت دینی و اجتماعی خود علاقه مند است باید از دست زدن به کارهای خلافی که حیثیت او را لکه دار می کند و او را سبک و بی اعتبار می سازد خودداری کند. شکم پرستی و مادی گری آدمی را به روز سیاه می نشاند، از مقام قرب الهی به دره ی هلاکت پرت می کند.

جوان بیشتر از هر کس در معرض این خطرها قرار دارد و از هر کس، به سقوط نزدیک تر است، زیرا هم کم تجربه است و هم جوانی فصل شهوت ها است. از این رو، باید تلاش کند که از عفاف و پاکدامنی بهره گیرد و با استمداد از خداوند و دعا و مبارزه با نفس، خود را به گناه آلوده نسازد تا جایی که علی علیه السلام درباره ی کسی که دامن خود را به گناه آلوده نمی کند، می فرماید:

«  سربازی که در راه خدا شهید می شود اجر و ثوابش بیشتر نیست از کسی که قدرت بر گناه دارد اما پاکی را انتخاب می کند! چیزی نمانده که فرد با عفت، یکی از فرشتگان شود!  »(1)

«زکاةُ الجمالِ العفاف؛ زکات زیبایی، عفت است. حضرت علی (ع)»(2)

سرگذشت تلخ و غم انگیز جوانانی که در دام گناه و فساد افتاده اند بسیار عبرت انگیز و آموزنده است. کسانی که در جوانی عفاف و پاکی را رها کرده، در دنیای شهوت غرق شدند، در بزرگسالی جز حسرت و غصه و سرافکندگی چیزی نصیب آنان نشده است. جوان باید از سرمایه ی عفاف بهره گیرد و با نجابت و پاکی، و پرهیز از آلودگی های جوانی و مستی های بچه گانه، عزت و سرافرازی خود و خانواده و جامعه اش را حفظ کند. جوانی، یک سرمایه ی ارزنده است و تنها متعلق به خود فرد یا خانواده اش نیست، بلکه متعلق به کشور است. همه تکلیف دارند از این سرمایه ی ملی خوب نگهداری نمایند.

 

چشم از نعمت های با ارزش خداوند است که نقش کلیدی در زندگی انسان دارد؛ چشم را خداوند عطا فرموده تا انسان راه را از چاه تشخیص دهد و صحیح را از ناصحیح و خوب را از بد جدا سازد، در آیات حق بنگرد و آثار قدرت او را مشاهده نماید، علم بیاموزد و جهان را تماشا کند؛ ولی گاهی از این نعمت بزرگ استفاده ی ناصحیح می شود و انسان نظر به چیزهایی می کند که دل را می رباید و عقل را از کار می اندازد و انسان را تسلیم گناه و غضب خدا می کند. از نظر روانشناسان و عالمان اخلاقی, چشم چرانی هنگامی که به صورت یک عادت مزمن در می آید, یک بیماری روانی تلقی می شود . شهوت و بیماری چشم چرانی نقطه مقابل بیماری خودنمایی است . خودنما فردی است که خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم چران کسی است که ازتماشا ونگاه به دیگران لذت می برد. خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده می شود . در حالی که بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر رایج است.

 

 

بیشترین عامل بروز این بیماری در مردان حس خودنمایی در زنان است. مردان به طور طبیعی نسبت به زیبایی و اندام جنس مخالف حساس اند و زنان بد یا بی حجاب با خودنمایی در عرصه جامعه این گرایش مردان را تحریک می نمایند. در تفاسیر شیعه وسنی ذیل آیه 30 سوره نور, نقل کرده اند که: «روزی در هوای گرم مدینه، زن جوانی در حالی که روسری خود را به پشت گردن انداخته و دور گردن و بناگوش او، پیدا بود، از کوچه ای عبور می کرد، مرد جوانی از انصار، آن حالت را مشاهده کرد و چنان غرق تماشا شد که از خود و اطرافش غافل گردید و به دنبال آن زن حرکت نموده تا این که صورتش به شی ای اصابت کرد و مجروح گردید، هنگامی که به خود آمد، خدمت پیامبر(ص) رفت و جریان را برای او بیان داشت، این جا بود که آیات سوره مبارکه نور در مورد پوشش زنان نازل گردید.( 3) جوان به اقتضای جوانی و حضورش در جامعه و برخورد با جنس مخالف، در معرض گناه و سقوط است. هنگام برخورد با جنس مخالف، اگر انسان برچشم خود حاکم باشد و به او فرمان چشم پوشی دهد از لغزش در امان خواهد ماند و برای او خطری پیش نخواهد آمد، لیکن اگر حاکم چشم نباشد و فرمان را به دست چشم دهد آن جا است که با یک نگاه، لغزش آغاز می گردد، و با وسوسه ی دل و شیطان و نگاه دیگر، دل آلوده و از نور خدا مکدر می شود و بسا تا سقوط حتمی پیش می رود. بنابراین، برای جلوگیری از سقوط باید از گام نخست راه را بست و به چشم اجازه نداد که به هر سو بنگرد و به هر مالی و به هر ناموسی و به هر لذتی ناپایدار نظاره کند.

 

چشم پوشی از گناه نخستین گام جهاد اکبر است، که از شمشیر زدن در راه خدا ارزشمندتر و سخت تر می باشد. جوان باید با تقوا و قدرت ایمان، خود را مصونیت بخشد و هنگام گناه به یاد آورد که بسی لذت های زودگذر، تلخی های پایدار در پی دارد و عاقلانه نیست سود اندک را بر عذاب دردناک، مقدم دارد.

در مرحله ی دوم، باید با تلاش  دینی و عبادت، روح خود را تقویت، و غیرت دینی را احیا کرد.امام صادق علیه السلام می فرماید:« هر که چشمش به نامحرمی بیفتد و آن گاه چشم را به آسمان اندازد یا چشم خود را فرو بندد (به او نگاه نکند) در همان چشم به هم زدن خداوند حورالعین را به ازدواج او در می آورد.»( 4)

 

*عامل غفلت و فراموشی خداوند

*اولین گام انحراف عملی

*حسرت و اندوه طولانی

*امام صادق علیه السلام می فرماید:« بسا یک نگاه که حسرت و غصه ی طولانی در پی خواهد داشت.»(5)

*به خطر افتادن امنیت و سلامت جامعه

*ایجاد نگرانی و اضطراب

*عذاب اخروی

 

جوانان مؤمن باید از همان گام نخست جلوی انحراف و لغزش را بگیرند. حرمت چشم چرانی اختصاص به جوانان ندارد، هر چند آنان به خطر نزدیک ترند و زیر پایشان لغزنده تر و زمین خوردن و سقوط آنان جدی تر است. چشم چرانی مخصوص مردان نیست و زنان نیز به این بلا و خطر گرفتارند. وقتی دختری با آرایش و پوشش ناصحیح به کوچه و بازار و مدرسه و دانشگاه قدم می گذارند و در انظار جوانان ظاهر می شوند، چه توقعی است که پسران و مردان گرفتار نشوند؟ باید پذیرفت که بسیاری از لغزش های پسران، به بدحجابی دختران و زنان بستگی دارد، و برای همین است که اسلام برای حفظ قداست خانواده و حفظ و صیانت فرزندان معصوم جامعه، رعایت حجاب را بر زنان واجب گردانیده و آرایش نمودن و خوشبو ساختن و حضور آنان در جمع مردان را به شکل زننده ممنوع نموده است.