جوان ومشاوره
مشورت ادراك و هشیاری دهد
عقلها مرعقل را یاری دهد
گفت پیغمبر بكن ای رای زن
مـشورت كالمستشار مؤتمن(1)
مشاوره یعنی «پیوند عقلها با عقل خود» یك اصطلاح عام است كه در برگیرنده ی فرایندهای متعددی نظیر مصاحبه، اجرای آزمون، راهنمایی، توصیه و سایر موارد مربوط به این امور است.
هدف مشاوره، یاری رساندن به فرد به منظور حل مشكلات او، طرح و نقشه برای آینده ی وی، تغییر نگاه و نگرش شخص به حیات و زندگی و كمك هایی فكری از این قبیل است.
روان شناس مشاور كسی است كه با تخصص خود در زمینه ی راهنمایی و هدایت رفتاری، مسائل و مشكلات ازدواج، انتخاب شغل و حرفه، امور اجتماعی، مسائل تحصیلی و آموزشی و سایر موارد مربوط به دیگران كمك میكند.
مشاوره برای جوانان، از دو مفهوم مكمل برخوردار است، یكی آنكه دیگران با آنان مشورت كنند و دیگر اینكه آنان بتوانند با اطرافیانشان به مشورت بپردازند.
1- ورزیدگی نیروی فكر و اندیشه
مشاوره با جوان نیروی فكر و اندیشه او را عمیقتر و ورزیدهتر میكند، زیرا اصل مشورت، اتصال عقل دیگران با عقل خویش است و هر موقعیت مشاورهای، جوان را در برابر پرسشی قرار میدهد كه لازم میداند به خوبی بیندیشد، و پاسخی شایسته ارائه كند و در حقیقت چنین فرصتی، زمینه را برای رشد و پرورش نیروی عقلانی، فراهم مینماید و او را از جامعنگری و پختگی فكری بیشتری در مقایسه با همسالان خود كه در چنین شرایطی نیستند، برخوردار میسازد.
2- تأییدی بر احساس كفایت و قابلیت
پذیرش شخص در خانواده یا جامعه، باعث مراجعه افراد و كسب آراء و نظرات اوست. مشورت با جوان تأییدی بر احساس قابلیت فكری و كفایت عقلانی اوست و هر اقدام مشاورهای، پاسخی به نیاز جوان برای پذیرش و مقبولیت نزد دیگران است و حاصل آن، افزایش میزان اعتماد به نفس فرد خواهد بود.
3- برداشت جدیدی از مسئولیت
جوان پس از هر مشورتی كه دیگران با وی ترتیب میدهند، برداشت جدیدی از احساس مسئولیت پیدا میكند. این امر به ویژه در خانواده بیشتر احساس میشود، زمانی كه والدین با فرزند جوان خود به مشورت میپردازند، وی این گونه استنباط میكند كه او در این زندگی منزوی، غریبه و جدا یا دور افتاده از دلها و دیدهها نیست، بلكه متعلق به این زندگی است، چون برای پیشرفت و بهبود همین زندگی از وی نظرخواهی مینمایند، لذا احساس مسئولیت بیشتری نسبت به خود و اطرافیان پیدا میكند.
4- كمتر شدن فاصلههای عاطفی
مشورت نوعی پیوند عاطفی و فكری است كه صورت ظاهری آن جنبه ی فكری داشته و جنبه باطنی آن رنگ و لعاب عاطفی دارد. هر مشورتی كه با نسل جوان انجام میشود، «فاصلههای عاطفی» كمتر میشود و احساس انس و محبت بین افراد با جوان بیشتر و بیشتر میگردد.
5- نوعی آموزش غیر مستقیم به نسل جوان
مشورت با نسل جوان نوعی آموزش غیر مستقیم محسوب میشود، زیرا وی از رفتار والدین و اطرافیان میآموزد كه افراد بالغ به مشاوره به وی توجه دارند و چنین همّت مباركی از سوی اطرافیان نه تنها با غرور و عزّت نفس آنان اصطكاك ندارد، بلكه جوان را آماده ی جمعنگری به جای «تكروی در زندگی» و بهرهوری از مصلحتاندیشی و تجربیات دیگران در چهره مشاوره مینماید.
نقش والدین در مشورت با نوجوانان
شرایط مشاوره نسل جوان با دیگران:
ویژگیهای یك مشاور برای جوانان، با دیگر مشاوران در سطح عموم جامعه، به طور ریشهای و شیوهای متفاوت است؛ فراهم ساختن این شرایط باعث ایجاد تفاهم و اعتماد متقابل نسل جوان با اطرافیان است تا به طور سهل و ساده و به دور از هر گونه اضطراب و دلهره این مهم انجام شود.
بیدلیل نیست كه در آموزههای دینی نخستین ویژگی مشاور «عقل و خردورزی» و سپس «دلسوزی» بیان شده و بركات آن «رشد و شكوفایی»، «یُمن و بركات بسیار» و «توفیق از پروردگار سبحان» معرفی گردیده است.(2)
كسانی كه جوانان آنها را به عنوان مشاور برمیگزینند، بدون تردید باید واجد صفاتی برتر از معلّمان و مربیان نسل جوان باشند، همچون مبلغان دینی در دانشگاهها، افزون بر «دانش» موردِ نیاز جوانان، با «روش» گفتگو، جذب مخاطب و جلب اعتماد جوانان آشنا باشند و به دور از هر گونه ظاهرسازی، خاضعانه و خالصانه و در عین حال عالمانه و خردمندانه، ریشههای درد را بشناسند و پس از پایان سخن مشورت كننده، به شیوههای درمان رو كنند تا جوانان در فضایی با تفاهم و مبتنی بر اعتماد متقابل دفتر زندگی خود را بگشایند و سطر سطر مطالب خود را به صورت مشورت مطرح نمایند.
ویژگیهای مشاور نسل جوان
از مجموع صفات برجسته ی مشاورِ جوانان، به این ویژگیهای والا میتوان اشاره كرد:
1- سرمایه گذاری عاطفی
سطح سرمایه گذاری عاطفی بیشتر از سطح تبادل عاطفی است، در اولی دلجویی مشاور از مراجع مورد نظر مطرح است ولی در دومی، جریان داد و ستد عاطفی در حد تعادل میان دو شخصیت به میان میآید.
به یقین چنین سرمایه گذاری برای همگان به ویژه نسل جوان با توجه به احساسات پاك و اعتماد ارزشمندی كه به انسانهای وارسته و خالص میكنند، ضرورتی بیشتر و بهتر خواهد داشت.
2- ثبات عاطفی
فرد در صورت برخورداری از عواطف با ثبات و یكدست در مراحل مختلف زندگی میتواند، اعتماد جوان را جلب كند و او را به گفتگو و مشاوره ترغیب نماید. والدین بیش از دیگران باید واجد چنین صفتی باشند.
3- تواضع و فروتنی
در مناسبات انسانی، نفوذ اخلاقی و جلب اعتماد دیگران در شرایطی امكانپذیر است كه ارتباط افقی حاكم باشد. این امر در روابط متقابل جوانان و دیگران چشمگیرتر و تعیین كنندهتر است. زیرا جوانانی كه احساس میكنند، مشاور از موضع برتر و موقعیت اقتدار با آنان مواجه میشود، دست به مقاومت میزنند و عكسالعمل مخالفی از خود بروز میدهند.
4- نیازشناسی جوانان
آگاهی و درك كامل اطرافیان به ویژه والدین از نیازهای مهم سنّی و مشكلات این دوران، توانایی خاصی به آنان میبخشد تا بر اساس نیازهای آنان، روشهایی را اتخاذ نمایند كه به نتیجه ی مطلوب، یعنی تفاهم كامل منجر شود.
5- ارزشهای اخلاقی
پایبندی به یك نظام اخلاقی استوار، متقن و مستحكم الهی، اعتماد جوانان را به خوبی جلب میكند.(3) هرگاه نسل جوان ما انسان آگاه و هوشیاری را بنگرند كه امواج زندگی و توفان شبهات او را عاجز و ناتوان نمیكند و چونان نخل استوار و تنومندی، سربلند و پر استقامت به اعتقادات دینی و دلبستگیهای الهی خود معتقد است، در تمامی عرصهها برتر از نزدیكان و اطرافیان به او اعتماد میكنند و چونان امینی رازدار و پدری مهربان یا برادری دلسوز و آگاه، تمامی فرازها و فرودهای حوادث زندگی خود را با او در میان میگذارند و از وی مدد میگیرند. به راستی چنین كامیابی برای یك مشاور، بهترین موفقیت و سربلندی محسوب نمیشود؟!
آری:
دل را نگاه گرم تو دیوانه میكند
آیینه را رخ تو پری خانه میكند
آزادگان به مشورت دل كنند كار
این عقده كار سبحه صد دانه میكند(4)
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 26-05-1394, 16:18 بازدیدها : 1000
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
