یکی از مشکلات رایج کودکان، خودداری کردن از دفع مدفوع و نگه‌داشتن مدفوع است و می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله :lیبوست، عدم آموزش صحیح دستشویی کردن، مشکلات عضوی و گوارشی، اضطراب و تنش در کودک
در مورد کودکانی که یبوست دارنداین کودکان به علت درد ناحیه مقعد به هنگام دفع مدفوع، ممکن است از رفتن به توالت ترس داشته باشند و با امتناع از این کار باعث بیشتر شدن مشکل یبوست خود شوند. در این حالت کودک تجربه دردناک و بدی از رفتن به توالت دارد و موجب به وجود آمدن ترس و نفرت از آن مکان برایش می‌شود که در نهایت باعث می‌شود که مدفوع خود را نگه دارد.
در مورد کودکانی که یبوست ندارند نگه داشتن مدفوع ممکن است به خاطر مخالفت با والدین خود و مبارزه برای کسب قدرت بیشتر و یا برای جلب توجه والدین باشد.
برخی از والدین انتظارات زیادی در مورد پاکیزگی و نظافت کودکان دارند که همین خود باعث ایجاد ترس واضطراب در کودک می‌گردد. گاهی نیز کودک آموزش صحیحی درباره استفاده از توالت ندیده و یا این کار اشتباه به او آموزش داده شده.
یکی دیگر از عوامل رایج این مشکل، تولد فرزند دوم در خانواده است. ورود نوزاد جدید می تواند باعث ایجاد استرس در کودک شود و یا احساس کند که دیگر مثل قبل مورد توجه پدر و مادر نیست. این کودکان از طریق نگه داشتن مدفوع و یا مدفوع کردن در لباس خود، خشم پنهانی که از والدین دارند را نشان می دهند و سعی می کنند توجه آنها را بیشتر به سمت خود جلب کنند.
در مورد کودکانی که یبوست دارند، باید ابتدا یبوست آنها را درمان کرد. برای درمان یبوست بایستی رژیم غذایی سرشار از حبوبات، غلات و مواد فیبردار استفاده نمود و همچنین انواع سوپ و سبزیجات و میوه‌های تازه را در برنامه غذایی کودک اضافه کرد و از خوردن مواد غذایی سفت کننده شکم مانند شکلات اجتناب کرد. تجربه مکرر مدفوع بدون درد می‌تواند به کودک کمک کند تا ترس قبلی خود را فراموش نماید.
در درمان کودکانی که برای خودداری از دفع دلیل فیزیکی ندارند و علت آن مشکل روحی و عاطفی می‌باشد، ابتدا بایستی شرح‌حال دقیقی از وضعیت آنها به دست آورد تا علت حبس مدفوع معلوم شود و در صورت وجود تنش‌های خانوادگی و ارتباط اشتباه پدر و مادر و کودک و وجود استرس و ترس، این مشکلات برطرف گردد.
بعضی کودکان نیز از محیط توالت می‌ترسند و به همین دلیل از رفتن به آنجا امتناع می کنند. در این صورت باید ترس کودک شناخته شود. برای کاهش این ترس، به همراه او به توالت بروید، محل بیرون آمدن ادرار و مدفوع را به او نشان داده و وسایل توالت را برایش توضیح دهید. به همراه او سیفون بکشید و توضیح دهید که چه کاری را انجام می‌دهید و به او اطمینان بدهید که خطری وجود ندارد.
کودک را برای صحبت کردن درباره ترس‌هایش تشویق کنید، یک اسباب‌بازی که کودک دوست دارد به همراهش به توالت ببرید که کودک تشویق شود و برایش محیط خوبی به وجود آید.
در آغوش گرفتن، بوسیدن، ماساژ دادن و گفتن کلمات محبت آمیز و گوش دادن به حرف های کودک، می تواند به درمان این مشکلات کمک زیادی کند.
بهناز میرمهدوی
کارشناس ارشد روانشناسی(کودک و نوجوان)
شماره تماس 09122943496
