استرس، اختاپوس عصر حاضر است. حتی اگر خیلی قدرتمند و صبور باشی! اما آیا راه نجاتی وجود دارد؟با توجه به زندگی ماشینی و توسعه و پیشرفت ثانیه ای آن در جامعه امروزی، وجود استرس، تبدیل به معضلی اجتناب ناپذیر گردیده است. یادآوری این نكته كه فشار بالای روانی ناشی از این زندگی ماشینی، همواره روی انسان اثر منفی می گذارد و عواطف و احساسات او را به صورت جدی جریحه دار كرده و مانعی نامرئی برای كنترل اختیارش به دست خویش می شود، بحثی است كه به كرات در اغلب رسانه ها بدان پرداخته شده است. به همین جهت هدف اصلی این مطلب را به بحث پیرامون «استرس مثبت» یا استرس ناشی از رویدادهای شادی آور نظیر ازدواج اختصاص داده، ضمن آن كه به شرح عناوینی مشخص از استرس پرداخته و در ادامه، راه های مقابله با این استرس ها را عنوان خواهیم نمود.

استرس حالتی است كه در آن فرد مجبور به كاری می شود، یعنی هنگامی كه فرد نتواند فشار روانی را كه بر او واقع گردیده است تحمل نماید، دچار استرس یا تنش می شود.به عبارتی علمی تر، استرس، یعنی دوباره سازگار شدن فرد با شرایط و موقعیت های جدید. هرجا كه تغییری در زندگی روی دهد، ما با یك استرس رو به رو می شویم. ترس از عدم توانایی در تحمل شرایط پیش آمده، اضطراب و نگرانی را در وجود انسان شعله ور می سازد.به طور كلی می توان گفت كه اضطراب و نگرانی یك حس و حالت روحی ناخوشایند از نگرانی و تردید است كه برای مدتی تعادل و ثبات روانی فرد را برهم می زند. استرس یا هیجان و دلهره ، در تمامی حالات زندگی و البته باتوجه به ظرفیت و توان تحمل افراد ممكن است به وجود آید.

افراد مبتلا به استرس، به نظم بیش از حد، سخت كوشی و جدی بودن، بسیار پایبندند. اگر قراری داشته باشند، زودتر از طرف مقابل، در محل مورد نظر حاضر خواهند شد. اگر قرار باشد كاری انجام دهند، با بی قراری به استقبال آن كار می روند. غذا را سریع تناول می كنند. در رانندگی، صحبت كردن، راه رفتن و در مجموع انجام كارهای روزانه، بسیار عجله دارند. به زبانی، افراد مبتلا به استرس، بسیار عجول و بی طاقت و نگران عمل می كنند.

تظاهر استرس، یا هیجانات بالا می تواند مربوط به زمانی باشد كه فرد، دوران كودكی اش را طی می كرده است، چرا كه شكل گیری و قوام شخصیت كودك به طور معمول، در چهار سال اولیه زندگی صورت می پذیرد . چنانچه در میان این چهار سال، كودك را به لحاظ شیطنت های كودكانه ای كه دارد، سركوب نماییم و ترس را به او بشناسانیم و یا تنبیه مداومی را درباره اش به كار ببندیم، كودك را در ضمیر ناخودآگاهش، دچار استرس ذخیره شده و پایداری كرده ایم. همچنین، مشاجره های خانوادگی و اوضاع نابسامان و نامطلوب اقتصادی و تزلزل موجود در خانواده نیز از دیگر عواملی هستند كه كودك را دچار استرس پایدار خواهند نمود. البته هجوم ناراحتی ها، مسئولیت ها و معضلات گوناگون در سنین بالاتر را نیز به عنوان عوامل دیگر استرس زا، نباید از یاد برد.

استرس های موجود در زندگی افراد بسیار گوناگون و متنوع اند؛ بدین لحاظ می توان آنها را در یك طبقه بندی شدید تا خرد (كوچك)، مورد بررسی قرار داد:1- استرس های فاجعه آمیز یا شدید. شامل: حوادث و فجایعی همچون؛ جنگ، آتش سوزی، زلزله، تصادفات، سیل و اتفاقات و پدیده هایی از این دست كه موجب تغییرات و دگرگونی های بسیار شدید در زندگی فرد می شود. زمان ناراحتی، این نوع استرس ها می تواند تا مدتهای مدید، ادامه داشته باشد.2- استرس های عادی زندگی. این نوع استرس، به طور معمول در زندگی همه افراد، رخ می دهد، مانند: ازدواج، تولد نوزاد، اشتغال، از دست دادن عزیزان، مشكلات مالی، بیماری، امتحان و كنكور و استخدام و... البته این دسته از استرس ها، اگرچه عظمت و شدت استرس های نوع اول را ندارند، اما بسیار بیشتر و تكراری تر اتفاق می افتند.3- استرس های خرد (كوچك). همان طور كه از عنوان این نوع استرس مشخص است شدت آنها می تواند بسیار كم و كوچك باشد، اما بروز و به وقوع پیوستن شان بسیار شایع و دایمی و فراوان است، مانند: دیر رسیدن برای انجام كاری، معطلی و انتظار در صف های مختلف، تحمل صداهای مزاحم (آلودگی صوتی)، نبود محیط مناسب برای تمركز فكر یا درس خواندن و انجام تكالیف درسی، سرد و گرم بودن كلاس درس و... اگرچه استرس های خرد، استرس های معمول و ظاهراً قابل توجهی نیستند، اما از آنجا كه تكرار و تحملشان دایمی می تواند باشد، قطعاً باعث تخریب روحی و بروز مشكلات زیادی در زندگی افراد خواهند شد.

1- استرس های منفی: این استرس ها، حوادث و رخدادهای ناخوشایندی هستند كه موجبات ناراحتی افراد را با درجات متفاوت، به وجود می آورند. مانند: از دست دادن عزیزان یا مشكلات خانوادگی و طلاق و بیماری و...

2- استرس های مثبت: این نوع استرس، در اثر اتفاقات و رویدادهایی رخ می دهد كه خوشایند و شادی آور و مثبت، تلقی می گردند. مانند: بچه دار شدن، ازدواج عزیزانی چون فرزند، خواهر، برادر، قبولی در كنكور و استخدام، خرید خانه، ازدواج خود فرد و موارد مشابه.

شاید یكی از بهترین تجارب به دست آمده در زندگی انسان، تجربه ازدواج باشد. ازدواج یكی از استرس های معمول و قابل تحمل در زندگی است. ازدواج از این نظر استرس محسوب می شود كه موجب به وجود آمدن تغییر و تحول در زندگی دخترو پسر، می شود. به گونه ای دیگر، دختری كه تا قبل از ازدواج، فقط به تحصیل یا اشتغال در خارج یا داخل خانه مشغول بوده است و همه انتظار و توقع بسیار عادی از او می داشتند، ناگهان بعد از رخدادهایی چون ازدواج، می باید وقت خود را به كارهایی به جز همیشه اختصاص دهد؛ یعنی یك فعالیت چشمگیر اجتماعی.مضافاً بر این كه به وظایف همسرداری بپردازد و كارهای دوران تجردش را محدود سازد. همین طور درباره پسری كه تا قبل از ازدواج، تحصیل یا كار می كرده و درآمدی برای مخارج یك نفر داشته، بعد از ازدواج باید متحمل هزینه های كمرشكن مسكن و مخارج خانه و خانواده و دهها خرج غیرقابل پیش بینی شود و بیشتر اوقاتش را در كنار خانواده بگذراند و از معاشرت ها و دوستی های زمان تجرد، فاكتور بگیرد و چه بسا برای تأمین زندگی به شغل دوم روی بیاورد. بدین ترتیب بسیار طبیعی است كه تغییر و تحولات موجود، موجب بروز استرس شده و تعادل و ثبات روانی و جسمی فرد را برهم زند. كسانی كه تصورشان از ازدواج فقط یك رویای شیرین، یا یك رویداد بدون استرس و ناراحتی است، ممكن است در برابر چنین تنگناهایی، متعجب شده و آنها را دور از ذهن دانسته و فشار ناشی از این ناراحتی ها را ناشی از وجود و ورود همسرشان به زندگی به ظاهر آرام او، فرض كنند كه بدیهی است در صورت چنین تفكری، سوءتفاهمات و اختلافات و ناراحتی های قابل توجه و چه بسا غیرقابل جبرانی به وقوع خواهند پیوست!