والدین می دانند که در آموزش خصوصیاتی که برای اجتماعی شدن کودکان لازم است نقشی مهم دارند، خصوصیاتی چون تمرین، تجربه، اعتماد به نفس و توانایی جدا شدن از والدین. دوستی و دوست یابی نیز از مهارت های مهم اجتماعی به حساب می آید زیرا داشتن دوست بخش قابل ملاحظه ای از زندگی انسان را تشکیل می دهد.

اجتماعی بودن، در سلامت روانی کودک تأثیر به سزایی دارد. دیوید فوریس، روان شناس دانشگاه هاروارد که در زمینه ی دوستی کودکان پژوهش می کند معتقد است که دوست یابی یک موضوع ترجیحی است. کودکانی که با دیگران روابطی دوستانه دارند، بهتر می توانند دشواری های زندگی را (مثل از دست دادن والدین یا کسانی که آنها را دوست دارند) تحمل کنند. کودکان نخست به بازی های تخیلی با دوستان خود می پردازند. این بازی ها به آنها می آموزد که چگونه در شرایط مختلف با سایرین ارتباط برقرار کنند. بازی های آنها تمرینی است که همکاری با دیگران و فکر کردن درباره ی رفتار خود و دیگران را به آنها می آموزد. دکتر فوریس می گوید: حتی کودکان کم سن و سال نیز در مورد چگونه زندگی مردم اطلاعات جمع می کنند.

والدین با ثبت نام فرزندشان در گروه های ورزشی و یا دعوت از فرزندان دوستان و آشنایان به منزل خود، به فرزندشان در یافتن دوست کمک می کنند.

کودکانی که در زمینه ی روابط اجتماعی مشکلاتی دارند در خانه ی خود احساس راحتی بیشتری می کنند، لذا آنها در چنین آرامشی مهارت های اجتماعی خود را تقویت خواهند کرد.

کودکان می توانند مطالب بسیاری درباره ی همکاری و مشارکت، استدلال و قضاوت- چه از جایگاه یک میزبان و چه از جایگاه یک میهمان- بیاموزند. از میزبان انتظار می رود که وسایل بازی خود را در اختیار میهمان قرار دهد و از میهمان نیز انتظار می رود که برای بازی با هر وسیله ای از میزبان اجازه بگیرد. میهمانان همچنین درباره ی قوانین خانوادگی دوستان خود، مطالبی جالب می آموزند. این تجربه های اولیه موجب می شود که کودکان به شایستگی خود در پیوند با دیگران پی ببرند. احساس شایستگی موجب تقویت اعتماد به نفس در آنها می شود که این خود عاملی مهم در روابط دوستانه به شمار می آید.

اعتماد به نفس کودکان عاملی تعیین کننده در شکست یا موفقیت اجتماعی آنهاست. دیدگاه کودکان نسبت به خودشان بسیار مهم است. اگر دیدگاه آنها مثبت باشد، انرژی زیادی در آنها آزاد می شود، گویی صدایی از درون به آنها می گوید: «من فکر می کنم قادر هستم». کودکانی که به شایستگی خود اعتماد دارند، باور دارند که می توانند از خودشان مراقبت کنند، مشکلات خانه و مدرسه را حل کنند و به افکار، عقاید و تصمیمات خود یقین داشته باشند.

سعی کنید دفعاتی را که فرزندتان در منزل دیگران تا هنگام شام بازی می کند

محدود نمایید. بازی کردن در منزل دیگران و صرف شام دور از خانه، اگر

هر چند وقت یک بار انجام شود سرگرم کننده است ولی اگر بیش از دو بار

در هفته باشد، باید آن را محدود سازید. دور بودن بیش از حد از خانه موجب

رابرت سلمن روان شناس دانشگاه ماساچوست که پژوهش هایی در زمینه ی روابط دوستانه ی کودکان انجام داده، می گوید: کودکی که گوشه گیر و ناتوان از دوست یابی باشد، وضع نگران کننده ای دارد. سلمن، مراحلی را برای دوست یابی کودکان مطرح می کند که بر مبنای سن آنها استوار است، البته به دلیل خصوصیات شخصی تداخلی در این مراحل دیده می شود. کودکان دو تا پنج ساله معمولاً به طور اتفاقی دوستانی می یابند. اساس این دوست یابی بر فعالیت های فیزیکی استوار است یعنی با کودکی که اسباب بازی بیشتری دارد، دوست می شوند. کودکان چهار تا هشت ساله تمایل دارند که ارتباط یک طرفه ای با دوستان خود برقرار سازند. آنها به راحتی با دوستان خود قهر می کنند و اهمیتی به تأثیر رفتارشان بر دوستان خود نمی دهند. کودکان در این سن، دوستی را یک رابطه ی ادامه دار نمی دانند. کودکان پنج تا چهارده ساله شروع به تأثیرپذیری از دوستان خود می کنند، لذا وقتی که دوستی را از دست می دهند نگران می شوند. ولی هنوز دوستان خود را بر اساس ارزش هایی که دارند انتخاب نمی کنند. کودکان دوازده سال متوجه می شوند که شناخت یک دوست، به تدریج امکان پذیر است ولی تا سن شانزده سالگی (و در برخی موارد تا سن بلوغ) به مرحله ی صمیمیت و مشارکت پای نمی گذارند.

 

1. موقعیت هایی را برای فرزندان خود فراهم سازید تا دوستانی بیابند. شما از این طریق به آنها کمک می کنید تا مهارت های اجتماعی خود را با تمرین و تجربه تقویت کنند.

2. هیچ گاه در تقویت روابط اجتماعی کودکان زیاده روی نکنید. آنها نیاز به آرامش و سپری کردن اوقات در تنهایی و یا نزد والدین خود دارند. همیشه بین ساعت های استراحت و فعالیت های اجتماعی کودکان تعادل برقرار کنید.

3. سعی کنید دفعاتی را که فرزندتان در منزل دیگران تا هنگام شام بازی می کند محدود نمایید. بازی کردن در منزل دیگران و صرف شام دور از خانه، اگر هر چند وقت یک بار انجام شود سرگرم کننده است ولی اگر بیش از دو بار در هفته باشد، باید آن را محدود سازید. دور بودن بیش از حد از خانه موجب خستگی و تحریک بیش از اندازه ی کودکان می شود. 

4. آگاه باشید که تحت فشار قرار دادن کودکان برای موفقیت در روابط اجتماعی بسیار زیان آور است. به اعتقاد برخی از روانشناسان کودکان دوست دارند مورد تأیید قرار گیرند زیرا مورد پذیرش قرار گرفتن یکی از نیازهای اساسی انسان است. والدین باید به فرزندان خود در یافتن دوستانی که آنها را قبول دارند، کمک کنند.

5. والدین باید به فرزندان خود نشان دهند که چگونه با دوستان شان رفتار می کنند، چگونه دوستانی جدید می یابند و چگونه با مسائل و مشکلات برخورد می کنند. وقتی که والدین دارای دوستان و بستگانی نزدیک باشند، فرزندان متوجه می شوند که والدین آنها از طریق چنین روابطی قوی تر به نظر می رسند.

6. وقتی والدین نسبت به خود دیدگاهی مثبت داشته باشند، می توانند به فرزندشان کمک کنند تا دوست خوبی برای دیگران باشد. کودکان معمولاً اعتماد به نفس خود را از طریق برخوردهای محترمانه ی والدین خویش بالا می برند و احساس می کنند که فردی ویژه، بی نظیر و دوست داشتنی هستند.

7. دوست داشتن کافی نیست، والدین باید تجربه های فراوانی برای فرزندان خود فراهم کنند تا باور شایستگی در آنها تقویت شود.

8. به عقاید کودکان در حق انتخاب دوست باید احترام گذاشت. هیچ گاه فرزندتان را مجبور نکنید که با کودک دیگری دوست شود، همچنین به او اصرار نکنید که روابط اجتماعی خود را تقویت کند و دوستانی بیابد. به او اجازه دهید تا به علاقه های خویش بپردازد و هویت خود را حفظ کند.

 

 

منبع: کلید رویارویی با مشکلات رفتاری کودکان.