سالمندی بدون دغدغه
سالمندی که احساس می کند زندگی گذشته خود را به هدر نداده است با سالمندی که رضایت چندانی از گذشته ندارد تفاوت بسیاری دارد. سالمند راضی، در خود احساس کمال می کند و روزهای آخر زندگی را با خوش بینی و شور و شوق سپری می کند.
افزایش امید به زندگی و در پی آن بالا رفتن سن مردم دستاورد تکنولوژی، پزشکی، داروهای جدید و ارتقای سلامت است. اما وقتی این عمر دراز در بستری از مشکلات اقتصادی و توسعه نیافتگی سپری می شود با مشکلات فراوانی همراه است.
از دست دادن کار در حالی که هنوز خانواده بیش از دو نفر جمعیت دارد به خاطر فراوانی نیروی جوان آماده به کار از آن جمله است. در حالی که یک کارمند هنوز توان کار کردن دارد و تجربه های مفیدی برای نسل بعد با خود دارد بازنشسته می شود و گاه حقوق و مزایای او به نصف کاهش می یابد.
اما گاه فرزند مجرد این سالمند هنوز کاری برای امرار معاش پیدا نکرده و میهمان سفره پدر است. از سویی شکاف بین نسلی که در میان فرزندان و پدر و مادر فاصله انداخته است روابط را از حالت عاطفی و حمایت گر گذشته خارج می کند.
تقریبا اکثر سالمندان فرزندانی در قید حیات دارند و تعداد زیادی از آنها با فرزندانشان زندگی می کنند یا زود به زود آنها را می بینند با این حال در روابط بین سالمندان و فرزندانشان مشکلات حادی نیز بوجود می آید. مسائلی ازقبیل محل سکونت مشترک با فرزندان، مشکلات خانه مستقل یا زندگی در خانه سالمندان. استقلال یا وابستگی سالمند نیز روابط بین آنان را پیچیده تر می کند.
یافته های کارگروه اجتماعی مرکز مطالعات و برنامه ریزی مبتنی بر این است که گاهی، بودن با دوستان برای سالمندان مهمتر و لذت بخش تر از روابط با فرزندان است چرا که سالمندان با دوستان هم سن خود راحت تر از فرزندان خود هستند و بنابراین قرار ملاقات های متعددی را ترتیب می دهند. سالمندان با هم درباره خاطرات گذشته و دور خود صحبت می کنند؛ این کار پیوندهای عمیقی را بین آنها بوجود می آورد.
گاه فرزند مجرد یک سالمند هنوز کاری برای امرار معاش پیدا نکرده و میهمان سفره پدر است. از سویی شکاف بین نسلی که در میان فرزندان و پدر و مادر فاصله انداخته است روابط را از حالت عاطفی و حمایت گر گذشته خارج می کند.
پیامد های بازنشستگی
امروزه در جوامع صنعتی و شهری، سالمندی مترادف با بازنشستگی است، درحالی که در روستاها و شهرهای کوچک سالمندان اکثرا تا آخرین روزهای زندگی فعالیت شغلی دارند.
بین از دست دادن شغل و احساس رضایت از خود (مفید بودن) رابطه متقابل وجود دارد و این یکی از پیامدهای منفی سالمندی است با این حال اگر سالمند در گذشته از درآمد خوبی برخوردار بوده و در حال حاضر دارای سلامت جسمی باشد و برای دوران بازنشستگی برنامه ریزی کرده باشد این اتفاق پیامدی منفی برایشان نخواهد داشت. اما طبق آخرین آمار: ۳۰درصد سالمندان کشور از مشکلات اقتصادی رنج می برند و ۸۰درصد آنان بیکار و ۵۰درصد بدون همسر و مسکن هستند.
این در حالی است که با گرانی مسکن که با آن روبرو هستیم اجاره نشینی بخصوص در شهرهای بزرگ به راحتی می تواند یک سالمند را به ورطه فقر بکشاند.
سالمندان و بهداشت روانی
سالمندی که احساس می کند زندگی گذشته خود را به هدر نداده است با سالمندی که رضایت چندانی از گذشته ندارد تفاوت بسیاری دارد. سالمند راضی، در خود احساس کمال می کند و روزهای آخر زندگی را با خوش بینی و شور و شوق سپری می کند در مقابل، سالمند ناراضی از گذشته خود مضطرب و افسرده خواهد بود. تغییرات دوران سالمندی تاثیرات عمیقی در زندگی و بهداشت روانی او دارد. اگر شخصیت فرد انعطاف پذیر باشد توانایی سازگاری با این تغییرات بیشتر خواهد بود.
درصورت داشتن حس و ادراک منفی نسبت به سالمندی میزان انعطاف پذیری و سازگاری نیز پایین خواهد آمد. از نظر محبت، مراقبت و توجه کردن، سالمندی نوعی بازگشت عاطفی به دوران کودکی است زیرا بعد از عمری تلاش و زحمت، حالا به سال های کهولت سن و روزگار پیری رسیده اند و مثل کودک به توجه و محبت نیاز دارند، گاهی شرایط و وضعیت هنجاری جامعه نه تنها به بازگشت عاطفی سالمندان بی توجه می شود بلکه در تشدید حالت های آسیب زا در رفتار با آنها نیز موثر است. حقوق پایین بازنشستگی که با وجود افزایش یافتن هنوز میزان آن با حقوق شاغلین قابل مقایسه نیست، نداشتن تفریح، از کارافتادگی و گذراندن بیشتر ساعات روز در بیکاری ممتد و خسته کننده رفته رفته آنان را دچار رخوت کرده، تعارضات روانی تشدید و دچار اضطراب، نا امیدی و... می شوند.
در ورطه فراموشی
یکی از بیماری های شایع در دوران سالمندی آلزایمر است، نوعی اختلال که با ویژگی های کاهش شدید قدرت حافظه و تخریب شدید توانایی های شناختی مشخص می شود.
شخص روز به روز اشخاص، چهره ها و اسامی را فراموش می کند، در کنار این ویژگی ها، فرد زودرنج و زود عصبانی می شود. بیماری پیش رونده و تباه کننده عملکرد فرد، ناراحت کننده برای اطرافیان است و در مراحل آخر بیماری فرد همچون نوزادی به مراقبت دقیق نیاز دارد.
مشکلاتی که در این مقاله ذکر آن رفت کم و بیش در میان سالمندان دیده می شود.
اما برای غلبه بر این مشکلات راهکارهایی نیز وجود دارد. تصحیح نگرش و دیدگاه خانواده نسبت به سالمندان و افزایش میزان حمایت های مالی و درمانی دولت بر بهداشت روانی آنان تاثیرگذار است. این که جامعه سالمند را بعنوان فردی از کار افتاده ببیند یا به چشم فردی مجرب و عاقل، موضوع مهمی است.
سالمندان توانایی های ذهنی خود را باید در کارهایی نظیر خواندن، نوشتن، محاسبه کردن و یا تفریحات فکری به کار گیرند تا احتمال افت عملکردهای ذهنی کمتر شود. گسترش فضاهای ورزشی خاص سالمندان و مشارکت دادن آنان در امور عام المنفعه و مشورتی، حمایت از سالمندان تنها از جمله این راهکارها است.
|
توسط : مشاورفا در تاریخ : 10-11-1393, 00:47 بازدیدها : 1401
مطالب مشابه :
بازدید کننده گرامی ، بنظر می رسد شما عضو سایت نیستید
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید .
